عمرو بن عبید بصریابوعثمان عمرو بن عبید بصری (۸۰-۱۴۴ق)، متکلم، مفسر، محدث اهل‌سنت و صحابی امام صادق (علیه‌السّلام) که از محضر ایشان و امام باقر (علیه‌السّلام) استفاده کرده است. برخی از رجال‌نویسان او را ضعیف، و برخی دیگر او را متروک الحدیث یا دروغگو می‌دانند. وی به آرای دهریه، معتقد بود. ۱ - معرفی اجمالیابوعثمان عمرو بن عبید بن باب بصری معتزلی قدری تیمی، در سال ۸۰ق در بلخ به دنیا آمد و ساکن بصره بود. او از موالی بنی عدویه [۴]
مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۳۴.
و صحابی حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) بود. از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام)، ابی العالیه، ابی قلابه، حسن بصری و واصل بن عطاء استفاده کرده است. عده‌ای چون عبدالوارث، یحیی بن سعید، ابن عیینه و دیگران از او روایت کرده‌اند. ۲ - شخصیتاو فردی متکلم، مفسر، محدث و فردی زاهد بود. برخی از رجال نویسان او را ضعیف، و برخی دیگر او را متروک الحدیث یا دروغگو می‌دانند. ایشان به خلیفه عثمان (خلافت ۲۳-۳۵ق) تمایل داشت و ابوبکر خلیفه اول (خلافت ۱۱-۱۳ق) را بر علی (علیه‌السّلام) (خلافت ۳۵-۴۱ق) ترجیح می‌داد. با منصور خلیفه عباسی (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ق) رابطه دوستی داشت و وی را موعظه می‌کرد و پس از مرگش منصور برای او گریست و مرثیه‌ای خواند. او به آرای دهریه، گروهی که به قدمت دهر معتقدند، معتقد بود و با هشام بن حکم درباره امامت مناظره کرد. ۳ - وفاتبه سال ۱۴۴ق در ۶۴ سالگی در حران، بین راه مکه و بصره از دنیا رفت. ۴ - تالیفاتآثار او عبارت‌اند: الردّ علی القدریه، کتاب التفسیر، کتاب العدل و التوحید دیوان شعر و خطب و رسائل. ۵ - پانویس۶ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۷۷-۵۷۸، برگرفته از مقاله «عمرو بصری». رده‌های این صفحه : اصحاب امام صادق | درگذشتگان سال 144 (قمری) | راویان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | راویان ضعیف | زادگان سال 80 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | مؤلفان قرن 2 (قمری) | متکلمان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | مفسران اهل‌سنت قرن 2 (قمری)
|